3D Baskı Dolgu (Infill) Ayarları: Yoğunluk ve Desen Seçimi Rehberi

 Herkese merhaba! Edu 3D Model Dünyası'nda baskı ayarlarının derinliklerine inmeye devam ediyoruz!

Daha önceki yazılarımızda katman yüksekliği, hız, sıcaklık gibi temel dilimleyici ayarlarını konuştuk. Peki ya bastığımız modelin içi? O boşluk nasıl dolduruluyor ve bu dolgunun baskı sonucuna etkisi nedir? İşte burada Dolgu (Infill) ayarları devreye giriyor!

Çoğu zaman göz ardı edilse de, dolgu ayarları; basılan nesnenin mukavemetini (sağlamlığını), ağırlığını, baskı süresini ve harcanan malzeme miktarını doğrudan etkileyen kritik parametrelerdir. Doğru dolgu yoğunluğunu ve desenini seçmek, hem istediğiniz mekanik özellikleri elde etmenizi sağlar hem de gereksiz zaman ve filament israfını önler.

Bu detaylı rehberde, Cura, PrusaSlicer ve diğer dilimleyicilerdeki dolgu (infill) ayarlarını mercek altına alacağız. Dolgu yoğunluğu (%) ne anlama geliyor? Farklı dolgu desenleri (pattern) arasındaki farklar neler? Hangi ayar ne zaman tercih edilmeli? Tüm bu soruların cevaplarını bulacaksınız.

Gelin, modellerimizin iç dünyasını şekillendiren bu önemli ayarları birlikte keşfedelim!

Dolgu (Infill) Nedir ve Neden Önemlidir?

Dolgu, basitçe 3D modelinizin dış duvarları arasında kalan iç boşluğu doldurmak için basılan iç yapıdır. Peki neden bir iç yapıya ihtiyacımız var?

1. Üst Katman Desteği: Tamamen boş bir modelin üst katmanları havaya basılmaya çalışılacağı için çöker. Dolgu, bu üst katmanların üzerine oturabileceği bir temel sağlar.

2. Mukavemet ve Sağlamlık: Dolgu yapısı, modele yapısal bütünlük ve farklı yönlerden gelen yüklere karşı direnç kazandırır.

3. Ağırlık Kontrolü: Dolgu yoğunluğunu ayarlayarak modelin nihai ağırlığını kontrol edebilirsiniz.

Sadece duvarları basmak (çok düşük yoğunluk veya %0 dolgu), genellikle sadece vazo gibi özel durumlar dışında, zayıf ve üst yüzeyi sorunlu baskılara yol açar.

Dolgu Yoğunluğu (Infill Density - %): Ne Kadar Dolu Olmalı?

Bu ayar, modelin içinin hacimsel olarak yüzde kaçının filament ile doldurulacağını belirler. %0 tamamen boş, %100 ise tamamen katı demektir. İşte farklı yoğunluk seviyelerinin genel kullanım alanları ve etkileri:

• %0 - %10 (Çok Düşük):

  • Kullanım: Sadece görünümün önemli olduğu, hiç yük taşımayacak dekoratif objeler, görsel prototipler, figürler (özellikle mukavemet önemsizse). Bazen "Vase Mode" (Vazo Modu) ile karıştırılır ama o farklı bir tekniktir.

  • Etki: En hızlı baskı süresi, minimum malzeme tüketimi. Ancak üst katmanların düzgün kapanması zorlaşabilir (yetersiz destek) ve model çok zayıf ve kırılgan olur.

• %15 - %25 (Standart / Genel Amaçlı):

  • Kullanım: En yaygın kullanılan aralıktır. Günlük kullanım nesneleri, çoğu hobi projesi, standart prototipler için genellikle yeterli mukavemeti ve üst katman desteğini sağlar.

  • Etki: Mukavemet, baskı süresi ve malzeme tüketimi arasında iyi bir denge sunar. Çoğu dilimleyicinin varsayılan değeri bu aralıktadır. Başlangıç için harika bir noktadır.

• %30 - %50 (Orta / Fonksiyonel):

  • Kullanım: Daha fazla mekanik strese maruz kalacak fonksiyonel parçalar, sık kullanılacak araçlar, daha sağlam olması istenen montaj parçaları için tercih edilir.

  • Etki: Mukavemeti belirgin şekilde artırır. Ancak baskı süresi ve malzeme tüketimi de hissedilir derecede artar.

• %50+ (Yüksek / Çok Sağlam):

  • Kullanım: Çok yüksek mukavemet veya ağırlık gerektiren özel durumlar, ağır yük taşıyacak parçalar veya belirli mühendislik uygulamaları için.

  • Etki: Çok sağlam parçalar üretir ancak baskı süresi çok uzar ve çok fazla malzeme harcanır. Çoğu durumda, mukavemeti artırmak için duvar kalınlığını artırmak, %100 dolguya gitmekten daha verimli olabilir. Tamamen dolu (%100) baskı nadiren gereklidir.

Dolgu Deseni (Infill Pattern): Şekil Sadece Görüntü Değil!

Dilimleyiciniz size birçok farklı dolgu deseni sunar. Bu desenler sadece estetik bir fark yaratmaz, aynı zamanda:

• Baskı Hızını: Bazı desenler daha hızlı basılır.

• Malzeme Kullanımını: Aynı yoğunlukta bile bazı desenler biraz daha fazla/az malzeme kullanabilir.

• Mukavemeti (ve Yönünü!): En önemlisi, farklı desenler farklı yönlerde farklı mukavemet özellikleri sunar!

İşte en popüler dolgu desenleri ve özellikleri:

• Grid (Izgara):

  • Yapı: Basit, 2 boyutlu ızgara.

  • Özellikler: Hızlı basılır, üst katmanları iyi destekler. Mukavemeti daha çok 2 yöndedir.

  • Kullanım: Hızlı prototipler, genel amaçlı baskılar.

• Lines (Çizgiler):

  • Yapı: Sadece tek yönde paralel çizgiler.

  • Özellikler: En hızlı desenlerden biri, az malzeme kullanır. Mukavemeti çok düşüktür ve sadece çizgi yönündedir.

  • Kullanım: Hızın öncelikli olduğu görsel modeller, mukavemetin önemsiz olduğu durumlar.

• Triangles (Üçgenler):

  • Yapı: 2 boyutlu üçgenlerden oluşan yapı.

  • Özellikler: İyi 2D mukavemet (özellikle duvarlara dik yönde).

  • Kullanım: Grid'e alternatif.

• Cubic (Kübik) / Cubic Subdivision:

  • Yapı: 3 boyutlu, iç içe geçmiş veya eğimli küpler.

  • Özellikler: Her yönden iyi ve dengeli mukavemet sağlar. Baskı süresi Grid'e göre biraz daha uzun olabilir.

  • Kullanım: Fonksiyonel parçalar ve genel amaçlı baskılar için mükemmel bir seçimdir.

• Gyroid:

  • Yapı: Matematiksel olarak türetilmiş, dalgalı, 3 boyutlu, kendini destekleyen bir yapı.

  • Özellikler: Her yönden çok iyi mukavemet, basınca karşı direnç ve hatta titreşim sönümleme özellikleri sunar. Nozül hareketi daha akıcıdır (daha az ani dönüş). Bazen Cubic kadar hızlı veya daha hızlı olabilir.

  • Kullanım: Fonksiyonel parçalar, mukavemetin önemli olduğu her yer için harika bir alternatiftir. Görsel olarak da etkileyicidir.

• Concentric (Eş Merkezli):

  • Yapı: Modelin dış duvarlarını takip eden iç içe geçmiş çizgiler.

  • Özellikler: Modelin yan duvarlarına (dış kuvvete karşı) mukavemet katar. İç kısmı ve dikey mukavemeti zayıf olabilir. Esnek filamentlerle (TPU) iyi çalışabilir.

  • Kullanım: Esnek parçalar veya özel mukavemet gereksinimleri.

• Lightning (Şimşek - Cura'da):

  • Yapı: Sadece modelin en üst katmanlarını desteklemek için gereken minimum dallanmış yapıyı oluşturur. İç kısımlar büyük ölçüde boştur.

  • Özellikler: Çok hızlıdır ve çok az malzeme harcar.

  • Kullanım: Sadece görsel amaçlı modeller, figürler, büstler gibi mukavemetin hiç önemli olmadığı durumlar için idealdir. Fonksiyonel parçalar için kesinlikle uygun değildir.

Diğer İlgili Dolgu Ayarları (Kısaca)

• Infill Line Width (Dolgu Çizgi Genişliği): Dolgu hatlarının kalınlığını ayarlar. Genellikle duvar çizgisi genişliğiyle aynı bırakılır.

• Infill Overlap Percentage (Dolgu Örtüşme Yüzdesi): Dolgunun dış duvarlara ne kadar bineceğini belirler. %10-15 gibi küçük bir örtüşme, dolgunun duvarlara daha iyi bağlanmasını sağlar.

• Gradual Infill Steps / Gradual Infill Step Height (Kademeli Dolgu - Cura): Bu akıllı özellik, modelin alt kısımlarında daha düşük yoğunlukta, üst katmanlara yaklaştıkça yoğunluğu kademeli olarak artıran bir dolgu oluşturur. Bu sayede hem üst katmanlar iyi desteklenir hem de gereksiz iç dolgudan tasarruf edilerek malzeme ve zamandan kazanılır. Mukavemetin kritik olmadığı modellerde denemeye değer!

Duvar Kalınlığı vs. Dolgu Yoğunluğu: Mukavemet İçin Hangisi Daha Önemli?

Bu sıkça sorulan bir sorudur. Genel kural şudur: Bir parçanın mukavemeti üzerinde dış duvarların sayısı/kalınlığı, genellikle dolgu yoğunluğundan daha etkilidir.

Yani, çok sağlam bir parça istiyorsanız, dolgu yoğunluğunu %50'nin üzerine çıkarmak yerine, duvar çizgi sayısını 3'ten 4'e veya 5'e çıkarmak genellikle daha iyi sonuç verir ve daha az malzeme/zaman harcayabilir. İdeal dengeyi bulmak için her ikisiyle de oynamak gerekir.

Sonuç: İç Güzellik Önemlidir!

Dolgu (Infill) ayarları, 3D baskınızın görünmeyen ama kritik bir parçasıdır. Modelinizin amacına uygun doğru yoğunluğu ve deseni seçmek, size hem zaman hem de malzeme tasarrufu sağlarken, istediğiniz mukavemet ve kaliteyi elde etmenize olanak tanır.

• Görsel modeller için: Düşük yoğunluk (%10-15) ve hızlı desenler (Lines, Lightning).

• Genel amaçlı baskılar için: Standart yoğunluk (%15-25) ve dengeli desenler (Grid, Cubic, Gyroid).

• Fonksiyonel ve sağlam parçalar için: Orta yoğunluk (%30-50), güçlü desenler (Cubic, Gyroid) ve yeterli duvar kalınlığı.

Artık dilimleyicinizdeki dolgu ayarlarına daha bilinçli yaklaşabilirsiniz. Farklı desenleri deneyin, önizlemede nasıl göründüklerine bakın ve baskılarınızın iç yapısını optimize edin!

Sizin favori dolgu deseniniz hangisi? Hangi yoğunlukta baskı alıyorsunuz? Deneyimlerinizi yorumlarda paylaşın!

Sağlam ve verimli baskılar!