Reçine Baskı Hazırlığı: ChiTuBox ve Lychee Slicer Kullanım Rehberi (Destekler, Yönlendirme ve Ayarlar)

 Herkese merhaba! Edu 3D Model Dünyası'nda hassas baskıların sırlarını çözmeye devam ediyoruz!

Önceki yazılarımızda FDM yazıcılar için Cura gibi dilimleyicilerin önemini ve kullanımını ele aldık. Ancak eğer SLA, DLP veya MSLA gibi bir reçine 3D yazıcı kullanıyorsanız, baskıya hazırlık süreci ve kullandığınız yazılımlar oldukça farklıdır. Reçine baskıda başarı; doğru model yönlendirmesi, akıllıca yerleştirilmiş destekler ve hassas pozlama ayarlarıyla doğrudan bağlantılıdır. Bu adımları yönetmek için ise ChiTuBox ve Lychee Slicer gibi güçlü ve popüler reçine dilimleyicilerine ihtiyacımız var.

Bu kapsamlı rehberde, reçine baskı için modelinizi nasıl hazırlayacağınızı adım adım inceleyeceğiz. ChiTuBox ve Lychee Slicer gibi yazılımların temel özelliklerine, modeli doğru yönlendirmenin (orienting) püf noktalarına, destek (support) eklemenin inceliklerine, modeli içi boşaltma (hollowing) ve drenaj deliği (drain hole) ekleme gibi önemli tekniklere ve kritik reçine baskı ayarlarına değineceğiz.

Hazırsanız, reçine baskılarınızı bir üst seviyeye taşı daha farklı ve hassastır.

1. Adım: Yazılımı Kurma ve Yazıcınızı Tanıtma

• İndirme ve Kurulum: ChiTuBox'ın (ücretsiz ve ücretli Pro sürümü var) veya Lychee Slicer'ın (ücretsiz, reklamlı ve ücretli Pro sürümleri var) web sitelerinden yazılımı indirin ve kurun. Her ikisi de güçlü ücretsiz sürümler sunar.

• Yazıcı Ekleme: Tıpkı Cura'da olduğu gibi, ilk adım sahip olduğunuz reçine yazıcı modelini programa eklemektir. Yazılımlar birçok popüler model için (Anycubic Photon, Elegoo Mars, Creality Halot vb.) hazır profiller içerir. Bu profil, baskı alanı boyutlarını, çözünürlüğü ve diğer temel makine parametrelerini otomatik olarak ayarlar.

2. Adım: Model Yükleme ve Temel Manipülasyon

• .STL, .OBJ gibi 3D model dosyalarınızı programa yükleyin.

• Modeli taşıma, döndürme ve ölçeklendirme araçları FDM dilimleyicilere benzer şekilde çalışır. Ancak burada döndürme (orienting) çok daha stratejik bir öneme sahiptir.

3. Adım: Model Yönlendirme (Orientation) - Başarının Anahtarı!

Bu, reçine baskı hazırlığının belki de en kritik adımıdır. Modelinizi baskı tablasına nasıl yerleştirdiğiniz şunları doğrudan etkiler:

• Baskı Başarısı: Her katman kürlendikten sonra FEP filmden ayrılırken bir "soyma" kuvveti oluşur. Modelin her katmandaki kesit alanı (cross-sectional area) ne kadar büyükse, bu kuvvet o kadar yüksek olur ve baskının filmden ayrılamamasına veya katmanların bozulmasına neden olabilir. Modeli genellikle açılı (angled) yerleştirmek (örn: 30-45 derece), her katmandaki kesit alanını küçülterek soyma kuvvetini azaltır.

• Destek İhtiyacı: Doğru yönlendirme, destek gerektiren alanları azaltabilir.

• Yüzey Kalitesi: Modelin görsel olarak önemli yüzeylerini desteklerden veya tabla yüzeyinden uzak tutmak isteyebilirsiniz. Genellikle modelin en detaylı veya en görünür yüzeyini yukarıya bakacak şekilde konumlandırmak iyi sonuç verir.

• Baskı Süresi: Modelin Z eksenindeki yüksekliği baskı süresini doğrudan etkiler. Daha alçak bir yönlendirme genellikle daha hızlı baskı demektir (ancak kesit alanı artabilir, dengelemek gerekir).

İpucu: Modeli düz bir şekilde tabla üzerine yatırmaktan kaçının (özellikle geniş düz yüzeylerde). Açılı yerleştirmeyi deneyin! Yazılımlardaki otomatik yönlendirme araçları başlangıçta yardımcı olabilir, ancak manuel ayarlama genellikle daha iyi sonuç verir.

4. Adım: Destek Yapıları (Supports) - Modele Tutunmak!

Reçine baskılarda destekler, sadece yerçekimine karşı koymak için değil, aynı zamanda modeli soyma kuvvetlerine karşı sabit tutmak ve havada başlayan adacıkları (islands) desteklemek için de gereklidir.

• Otomatik vs. Manuel Destek: Çoğu yazılım tek tıkla otomatik destek ekleme özelliği sunar. Bu iyi bir başlangıç noktasıdır, ancak genellikle yetersiz veya fazla olabilir. Deneyim kazandıkça manuel destek eklemek/düzenlemek daha iyi kontrol sağlar. Yazılımlar genellikle "adacık" (desteksiz kalan en alt noktalar) tespiti yapar ve bunları işaretler.

• Destek Türleri ve Ayarları:

  • Temas Noktası (Contact Point/Tip): Desteğin modele dokunduğu uç. Şekli (küre, koni vb.) ve boyutu (çapı), hem iyi tutunma sağlamalı hem de baskı sonrası kolayca sökülüp minimum iz bırakmalıdır.

  • Yoğunluk (Density): Desteklerin ne kadar sık yerleştirileceği.

  • Hafif, Orta, Ağır Destekler: Modelin farklı bölgelerine farklı kalınlıkta destekler ekleyebilirsiniz. Ağır destekler ana taşıyıcılar, hafif destekler ince detaylar içindir.

  • Üst/Orta/Alt Bölümler: Destek yapısının farklı kısımlarının (modele yakın uç, orta gövde, tabana yakın kısım) kalınlıkları ayarlanabilir.

  • Ağaç/Organik Destekler: ChiTuBox ve Lychee'de genellikle gelişmiş destek yapıları bulunur, bunlar daha az temas noktasıyla daha verimli destek sağlayabilir.

• Kritik Nokta: Modelin tablaya en yakın noktaları (tabladan başlayan ilk katmanlar) ve havada başlayan tüm "adacıklar" mutlaka sağlam desteklenmelidir.

5. Adım: İçi Boşaltma (Hollowing) ve Drenaj Delikleri (Drain Holes)

Büyük ve katı modeller çok fazla reçine tüketir ve baskı sırasında içerde sıkışan reçine sorun yaratabilir.

• İçi Boşaltma (Hollow): Yazılım, modelin içini belirlediğiniz bir duvar kalınlığı bırakarak boşaltmanızı sağlar. Bu, reçine tasarrufu sağlar ve baskının ağırlığını azaltır.

• Drenaj Delikleri (Hole / Drain Hole): İçi boşaltılmış bir modelin içindeki sıvı reçinenin baskı sırasında ve sonrasında dışarı akabilmesi, ayrıca yıkama sırasında temizleme sıvısının içeri girebilmesi için mutlaka birkaç tane (genellikle en az 2 tane, farklı konumlarda) delik eklenmelidir. Bu delikler genellikle modelin görünmeyen veya kolayca kapatılabilecek yerlerine (örn: tabanına yakın) eklenir. Delik eklenmezse, içeride hapsolan reçine zamanla basınç oluşturup modeli çatlatabilir!

6. Adım: Raft / Taban Ayarları

Modelin tablaya daha iyi yapışması ve sökülmesini kolaylaştırmak için genellikle modelin altına bir raft (sal) veya benzeri bir taban yapısı eklenir. Destekler de bu raft üzerine inşa edilir. Yazılımlar farklı raft şekilleri ve ayarları sunar.

7. Adım: Reçine ve Baskı Ayarları

Bu ayarlar kullandığınız reçineye ve yazıcıya özeldir. Genellikle yazılımda farklı reçineler için hazır profiller bulunur veya kendi profilinizi oluşturabilirsiniz. En kritik ayarlar:

• Katman Yüksekliği (Layer Height): FDM'deki gibi, baskının dikey çözünürlüğünü belirler (örn: 0.05mm veya 0.025mm). Daha düşük = daha yüksek detay ama daha uzun süre.

• Pozlama Süresi (Exposure Time / Normal Exposure Time): Her bir normal katmanın UV ışığına ne kadar süre maruz kalacağını belirler (saniye cinsinden, örn: 1.5s - 3s). Reçinenin türüne, rengine ve yazıcının ışık gücüne göre değişir. Bu ayar çok kritiktir. Çok kısa süre = kürlenmeme, zayıf katmanlar. Çok uzun süre = aşırı kürlenme, detay kaybı, şişkinlik.

• Alt Katman Sayısı (Bottom Layer Count): Modelin tablaya yapışmasını sağlayan ilk birkaç katmanın sayısı (örn: 4-8 katman).

• Alt Katman Pozlama Süresi (Bottom Exposure Time): Bu ilk katmanların çok daha uzun süre pozlanması gerekir ki tablaya sağlam yapışsınlar (örn: 20s - 40s).

• Kalkma Mesafesi ve Hızı (Lift Distance & Speed): Her katmandan sonra tablanın ne kadar yukarı kalkacağı ve hangi hızla kalkıp ineceği. Soyulma kuvvetlerini etkiler.

İpucu: Yeni bir reçine kullanırken, doğru pozlama süresini bulmak için kalibrasyon test baskıları (Resin Exposure Finder, R_E_R_F gibi) yapmak şiddetle tavsiye edilir.

8. Adım: Dilimleme (Slicing) ve Kaydetme

Ayarlar tamamlandığında, "Slice" düğmesine basın. Yazılım, modeli katmanlara ayıracak ve her katmanın görüntü dosyasını oluşturacaktır.

• Anti-aliasing: Bu ayar, pikselli LCD ekranların neden olduğu katman kenarlarındaki "köşeli" görünümü yumuşatmaya yardımcı olur. Genellikle açık tutulması önerilir.

• Kaydetme: Son olarak, dilimlenmiş dosyayı yazıcınızın desteklediği özel formatta (.ctb, .photon vb.) USB belleğe kaydedin.

Yeni Başlayanlar İçin İpuçları

• Önceden Desteklenmiş (Pre-supported) Modellerle Başlayın: Özellikle figür sitelerinde (Patreon, MyMiniFactory vb.) tasarımcılar genellikle modellerin test edilmiş ve iyi desteklenmiş versiyonlarını sunarlar. Bu, destek ekleme öğrenene kadar iyi bir başlangıçtır.

• Varsayılan Reçine Profillerini Kullanın: Yazılımda veya reçine üreticisinin önerdiği varsayılan ayarlarla başlayın.

• Pozlama Testleri Yapın: Yeni bir reçine veya yazıcı için mutlaka pozlama kalibrasyon testi yapın.

• Güvenliği Asla İhmal Etmeyin: Reçine hazırlığı sırasında da eldiven, gözlük ve iyi havalandırma şarttır!

Sonuç: Reçine Baskıya Hazırlık Bir Sanattır!

ChiTuBox ve Lychee Slicer gibi yazılımlar, reçine 3D baskının karmaşık hazırlık sürecini yönetilebilir hale getiren güçlü araçlardır. Modeli doğru yönlendirmek, etkili destekler eklemek, hollowing/delik ayarlarını yapmak ve doğru pozlama sürelerini bulmak, başarılı ve yüksek kaliteli reçine baskıları elde etmenin anahtarlarıdır.

Başlangıçta bu süreç biraz göz korkutucu gelebilir, ancak pratik yaptıkça ve her bir adımın neden önemli olduğunu anladıkça, reçine dilimleyicilerine hakim olacak ve harika sonuçlar alacaksınız!

Sizin reçine dilimleyici tercihiniz hangisi? Destek eklerken en çok zorlandığınız konu nedir? Deneyimlerinizi ve sorularınızı yorumlarda paylaşın!

Bir sonraki yazımızda, baskı sonrası adımlara veya belki de FDM/Reçine sorun giderme konularına devam edebiliriz. Takipte kalın!

Detaylarla dolu baskılar!